Ciekawostki o Norwegii. Część VI.

Już jakiś czas nie było porcji nowych ciekawostek, a widzę, że to jedne z Waszych ulubionych wpisów na blogu, prawda? :) Dlatego dzisiaj nowe informacje z kraju fiordów. Zapraszam!


# EGENMELDING

To tajemnicze słowo oznacza przywilej samodzielnego zgłoszenia nieobecności w pracy z powodu choroby, bez poświadczenia zwolnieniem lekarskim. Innymi słowy, możemy nie przyjść do pracy bez podania powodu. Okres egenmelding trwa 3 dni, a jeśli po tym czasie pracownik nadal jest chory, na dalsze dni zwolnienia musi uzyskać już zwolnienie lekarskie (sykemelding). Ważna sprawa - dotyczy to 3 dni w ogóle (nie tylko roboczych) - więc egenmelding zgłoszone w piątek trwa do niedzieli, a nie przedłuża się na poniedziałek i wtorek. Takie egenmelding, bez uzasadnienia nieobecności, można zgłosić 4 razy w roku. Przyjmuje się, że egenmelding oznacza, że ktoś jest chory, ale nie na tyle by iść do lekarza, że liczy że samo mu przejdzie po odpoczynku lub lekarz nie mógł go przyjąć w dany dzień na wizytę, więc pracownik nie miał jak uzyskać stosownego zaświadczenia. W praktyce wygląda to jednak tak, że pracownicy często tego prawa nadużywają, i nie przychodzą do pracy z rozmaitych powodów - brzydkiej pogody, kiepskiego nastroju, bezbrzeżnego lenistwa albo najzwyczajniejszego w świecie kaca :-P oczywiście zdarzają się też nagłe przypadki życiowe, w których egenmelding ratuje skórę, gdy naprawdę nie możemy iść do pracy, ale (jak do tej pory) z moich obserwacji wynika, że pracownicy w Norwegii często egenmelding zgłaszają i nie ma to nic wspólnego z chorobą ;-) ale właśnie z lenistwem lub wiedzą, że danego dnia w pracy czekałoby na nich więcej obowiązków niż zazwyczaj, więc ten dzień sobie po prostu odpuszczają (a przy okazji 2 następne:-P). A jeszcze inni w ten sposób robią sobie długi weekend :-D ( no pomyślcie, od środy do niedzieli włącznie to już można wybrać się na jakąś fajną wycieczkę ;-) ) Ale to jest niedozwolone więc o tym ciiiiiiiicho!

Trafnie do sprawy egenmelding odniósł się Jo Nesbø, norweski autor powieści kryminalnych, w jednej ze swoich książek. Przeczytajcie :)

# FERIEPENGER

To moje ulubione słowo na czerwiec :) Penger to pieniądze, a ferie to... ferie, wakacje. Są to więc pieniądze wypłacane przez pracodawcę pracownikowi jako "dodatek wakacyjny", które mają pomóc w sfinansowaniu letnich wakacyjnych wyjazdów. Nie jest to jednak tak, że szefowie aż tak dbają o swoich pracowników, że dają im ekstra hajs na urlop, co to, to nie ;) Feriepenger, choć wypłacane przez pracodawcę, to w rzeczywistości nasze własne pieniądze, na które pracowaliśmy w poprzednim roku. Po prostu co miesiąc pracodawca odprowadzał nam zaliczki na ten cel, by w czerwcu wypłacić nam je hurtowo :)  Tak więc feriepenger otrzymają w czerwcu tylko te osoby, które pracowały w zeszłym roku. Feriepenger obliczane są na podstawie rocznego dochodu pracownika, i wynosi w zależności od wieku pracownika i rodzaju umowy 10,2% - 14,3%.

Można powiedzieć, że system myśli i oszczędza tu za obywatela, po co biedny sam się ma kłopotać i kontrolować wydatki by oszczędzać na wakacje, jak może to za niego robić szef :P
W każdym razie czerwcowy dodatek do pensji to rzecz baaardzo pozytywna i każdy się na nią cieszy - conajmniej tak, jakby to był prezent, a nie nasza zarobiona kasa, na którą ktoś nam na rok zablokował dostęp :P

# ZIELONE TABLICE REJESTRACYJNE

Oprócz standardowych, białych, na ulicach spotkamy sie też z takimi w kolorze zielonym. Pamietam, że początkowo dowiedziałam się że są to auta zarejestrowane na firmy, potem jednak zauważyłam, że zielone tablice mają te samochody, które mają tylko dwa miejsca siedzące z przodu a resztę stanowi paka do transportu - no i rzeczywiście, zielone tablice obowiązują dla tzw. varebil, czyli aut transportowych. Z tego co znalazłam w Internecie, prywatny varebil (nie firmowy), też może jeździć na zielonych tablicach, ale że nie jestem jakąś specjalistką w tej dziedzinie to nie mówię na 100 % :P
A co jeszcze jest ciekawego co do numerów tablic, to te, które używają auta elektryczne (elbile) zaczynają się na EL, także łatwo można poznać "elektryka" :)

# PROWADZENIE CIĄŻY

Pewnie niezłym zaskoczeniem będzie dla Was fakt, iż kobiety w ciąży w Norwegii prowadzone są przez lekarza rodzinnego (fastlege) i położną, a nie ginekologa! Dodatkowo, opieka nad kobietą cieżarną rozpoczyna się około 10 tygodnia ciąży, a pierwsze USG ma miejsce w 12-13 tygodniu (dosyć późno w porównaniu do polskich realiów - w 7 tygodniu). Mimo to, z tego co rozmawiałam z Polkami, były raczej zadowolone z opieki medycznej i przebiegu ciąży i porodu w Norwegii.

# KARA ZA JAZDĘ NA "PODWÓJNYM GAZIE"

Generalnie jest bardzo wysoka, nie ma litości czy ulgowego traktowania. Za prowadzenie pojazdu pod wpływem, gdy zawartość alkoholu we krwi u kierowcy przekroczy 0,2 promila, kierowca otrzymuje karę grzywny 5000-10 000 NOK, karę pozbawienia wolności ustaloną przez sąd (w zawieszeniu lub nie), prawo jazdy zostaje mu zatrzymane na rok, a dodatkowo policja ma prawo zarekwirować pojazd. Norwegia nie ma tolerancji dla pijanych kierowców.

Pozdrawiam,
Ania